jueves. 28.03.2024

Dicembri nu ceu da Serra

Setima entrega das miniguias pa observacion astronomica en Serra de Gata feitas pur u nosu colaboradol M42. Un mes mais, diciembri, que pode mus alcanzal mirandu as estrelas a un publicu mais ampliu. Jakky Cosway traduci a miniguia a u ingles, Hans Schnyder nus acerca a us lectoris alemans y Franjo Antúnez nus ajuda a difundil a fala mirandu a u ceu serranu

Taurus
Taurus

U décimu, DICIEMBRI.

Ya temus nu ceu a magnífica Taurus (u toiru, cap.8), cun a sua giganti roja nu olhu, ALDEBARAN (a que sigui au Central). U día un, as 11 da noiti, está a 2 palmus y mediu sobre Guijo de Galisteo.

Comu levamus ya varius mesis de observación, voy a ficel un paréntesis pa recordal u que estas afirmacions significan. Cuandu digu “sobre Guijo de Galisteo”, por ejemplu, nun quel dicel que un-a pesoa que viva alí tenha a Aldebarán encima da sua cabeza, si non que debi imaginalsi en Villasbuenas de Gata, mirandu en dirección hacia sei lugal, y colocalsi según a recta que levaría desde Villasbuenas hasta Guijo, e dicel, nesti casu él debi miral un poicu hacia u suresti. Y así cun us demais lugaris.

U Toiru ten sei cornu dentro da Vía Láctea y en el destaca EL NATH (u extremu), a 2 palmus y mediu un poicu a dereita de Santibañez el Alto. Ademais Taurus ten dois dus milhoris cúmulus estelaris abertus: as HYADES, cerca de Aldebarán, formandu un-a especi de “uvi”, a  un poicu mais de 2 palmus y mediu sobre Guijo de Coria; y as PLEYADES, tamen chamás as SETI HERMANAS, entre as que sobresai ALCYONE (é u nomi de un avi), un puiquininu a dereita das anterioris, pero a 3 palmus y un cuartu.

Pur debajo de Taurus sai un-a das constelacions mais largas. Eridanus (u Ríu, cap.15), culha estrela mais brillanti nun é visibli pa nos, purque está a 60º S. Pero sí e observabli CURSA (a silla du Central), a 1 palmu y mediu entre Guijo de Coria y Morcillo. Y hacia a mitai du Ríu, a terceira estrela mais cercana a nos que se ve a simpli vista, EPSILON-ERI, parecía au nosu Sol, cun un posibli planeta y da que se ha intentau, sin éxitu, escutal ondas de radiu. Istá a un poicu menus de 2 palmus y un poicu a izquerda de Coria.

Y acabamus cun u Auriga (u Cocheiru, cap.20), que ten a terceira estrela mais brillanti de u nosu hemisferiu, CAPELLA (cabra pequena), a un poicu menus de 3 palmus a izquerda de Torrecilla de los Ängeles. Cerca de ela, pero sobre Hernán Pérez, hay un triangulinhu que forman as CABRILLAS. Finalmenti pur oishi, MENKALINAN (u hombru du Cocheiru), na misma dirección que Capella, pero a 2 palmus y mediu.

Y hasta u anu que ven, que ojala sea mais feli y mais justu.

Dicembri nu ceu da Serra