Di un refrán «en octubri sembra y cubri», ei creu que hay muy poicas destas expresións, memoria da sabiduría popular, que nun andin acertás.
A nosa sembra empezó us días 13 y 14 de octubri nu IV Coloquio de Lingüística Histórica (http://iberistics.wixsite.com/ivcoloquiolinghistor), organizau por u centru de estudus galegus (CEG) de Cáceres, contó, ademáis con u apoyu da Junta de Extremadura y us Fondus FEDER, Xunta de Galicia, Universidai de Extremadura y us seis grupus de investigación Lenguas y Culturas en la Europa Moderna: discurso e identidad (CILEM) y Lengua Portuguesa y Literaturas Lusófonas (LEPOLL). Se trata de unha iniciativa promovía por u Institutu de Lengua Galega (ILG) y que ten comu objetivu mostral us avancis da lingüística histórica galega; compartil experiencias investigadoras nu ámbito galegu, portugués, hispánicu y románicu; y reflexional sobre a necesidai de actualización de cuñucimientus y a súa divulgación.
Pois ben, nesta edición, Cáceres ha acollíu dieciseti investigadoris ‒na miña opinión‒ dus máis destacaus nu panorama dus estudius galegu-portuguesis. Falamus du historiadol Anselmo López, u dialectólogu Francisco Fernández Rei, u lexicógrafu Manuel González, u sociolingüista Henrique Monteagudo, u experto en edición de textus medievais Xavier Varela ou Xosé-Henrique Costas, un dus estudiosus máis imporantis da lengua du Val do Ellas (ou Xálima), entre otrus.
É verdai que últimamenti esti tipu de eventus nun ten muta difusión, nun tenin asistentis, y mutus van por «cumplil» u obtel un certificau. Que istu nun vus asusti, é unha realidai cada vé más frecuenti, tendu en conta que u sistema educativu valora máis un papeluchu de participación que u propiu traballu. A cuestión, é que juntal a estis investigadoris máis us asistentis interesaus ‒ben é verdai que podían habel síu máis‒ dó lugal a un coloquiu detrás de cada intervención, pero un coloquiu ben fundamentau que permitía compartil a experiencia y dal otra perspectiva as investigacións. Esi é u camiñu pa que a ciencia avanci.
A estas alturas, vus estaréis preguntantu a razón destas palabras y desta reseña. U certu é que unha boa simenti necesita unha boa terra, y nun hay terra máis rica en Extremadura que a du nosu Val. Nun se trata istu, dun intentu de transplantar «galeguistas» sinón de barrel pa nosa eira algunhas das simentis que trujeran.
Falu, por ejemplu, de López Carreira, que faló dus intentus de unión de Galicia y Portugal, pero, aparti, a óptica que adopta fai sin duda plantearnus coixas tan sencillas comu a reconquista, pois di que foi un inventu ‒us feitus existirán claru está‒ dus movimentus nacionalistas du siglu XIX
Nun menus importantis foran as palabras de Fernández Rei sobre a posición du galegu dentru de lingüística románica, unha lengua que pasó de ser considerá portugués hasta alcanzal u sei estatus actual. Importanti nesti procesu foi a introducción du conceptu galegu-portugués, unha etiqueta que dá nomi a esa variedai que se faló durante a Edai Media hasta u siglu XIV nu Condau de Portugal y na zona du reinu de Galicia ‒integrau nu de León‒.
Por otra parti, un investigadol que ya casi, le temus feitu un chafurdón en pé da eira é Costas, planteó u problema das sibilantis nu valegu (o Fala) y a súa posibli representación escrita, comu por ejemplu utilizal us símbulus ś (caśa), ẋ (beiẋu), ź (onźi) pa marcal a sonoridai en lagarteiru y mañegu pero de forma que un valverdeiru as poda leer tamén.
Levau tó istu pa casa, pa u nosu campu, sembrás, en fin, estas palabras, podían leval a mutísimas reflexións, aunque nus quedamus con a dispusta históricu-lingüística da nosa lengua. Comu é sabíu, pa mutus autoris, u origen galegu treídu por unhus repobladoris é unha evidencia u; pa otrus istu nun é válidu son probas contradictorias, y este debati volveu a sél de novu nesti coloquiu ‒mutas vecis se nus olvida que foran falantis du portugués o galegu u que hubu por aquí falaban u mismu: galegu-portugués‒ sin máis, de ahí a importancia das etiquetas.
Así tendu en conta estis tres autoris, comu a novas propostas de escritas, nun nus podemus anquilosar nu que ya temus y nu que se ya se ha ditu, hay que sentarsi a falal, y discutil sin absolutismus. Creu que esti coloquiu ha síu un bo ejemplu desta postura.
Fechaba esti encontru u reportaji du Miguel Anxo Lar, titulau Soidi. Ya fai un anu que esti galegu du Courel se interesó por a lengua de Val y alá que foi con u sei equipu y comenzó a grabal, sin máis interés que u amol por a lengua, a un gran númeru de estudiosus: Juan M. Carrasco, Xosé-Henrique Costas, Xosé Luis Méndez Ferrín, Francisco Fernández Rei, Antoniu Garríu, José Luis Martín Galindo, Eduardo Sanches Maragoto, Antonio Corredera, Furen Morenu Domingo Frades, Severino López, Jose María González. Incluyi tamén representantis das asociación A Nosa Fala y U Lagartu verdi, alcaldis dus tres lugaris, filólogus locais; y vocis de varius falantis como Julián, Alfonso, David, Cisco y Marisa, y u grupu lagarteiru Rock Secret.
A pesar de que era unha proyección de proba, a sensación foi insuperabli y a genti seyu encantá. Esperamus podel vel prontu a versión definitiva nu Val.
En reumen, temus unha boa terra y unha boa simenti, cubrimus to istu con as reflexións que nus ha permitíu obtel esti encontru y nun son otras que un ánimu de seguil traballandu, é únida maneira de obtel boas cosechas.
Este diario lo hacemos todos. Contribuye a su mantenimiento
ING Direct - Sierra de Gata Digital
Nº CC ES 80 1465 010099 1900183481
