viernes. 19.04.2024

IV. Setiembri nu ceu da Serra

Tercera entrega de las  miniguías creadas por M42 para observar las estrellas en el cielo de la Sierra. Mes a mes, estas guías son publicadas en Fala, gracias a Fanjo Antúnez, en inglés, gracias a Jakki Cosway, y en alemán, gracias a Hans Schnyder. Una guía para viajar por las estrellas, para realizar turismo astronómico que este mes tiene un recuerdo especial para el pueblo de Santibáñez el Alto

1I Pegasus.
Pegasus.

Us nomis desti mes y us siguientis non necesitaran muta imaginación. Hubu un tempu enu que us romanus empeazaban a contal u anu enu mes en que renaci a naturaleza y u tempu volvía a sel propiciu pas suas campañas guerreiras de conquista: Marzu. Si vamus contandu a partil de él, u nosu mes ocupa u lugal númeru seti, é u séptimu, é SETIEMBRI. A Vía Láctea se retira poicu a poicu da parti central dus ceus y to vai oscurecéndusi. É u momentu da irrupción du Gran Cuadrau de Pegasus, heraldu du otoñu, que esti aun tendrá u equinociu u día 22, alrededol das 11 menus cuartu da noiti.

A 1 da madrugá de u 2 au 3 de setiembri. Entre Villa del Campo y Guijo de Galisteo, a poicu mais de dois palmus, está ALGENIB (u ala), un-a das estrelas du Gran Cuadrau (cap.12)- recordemus que a cuarta perteneci a Andrómeda (cap.11). Casi na misma situación, pero a tres palmus y mediu, está SCHEAT (u hombru), y a poicu menus de tres palmus, sobre Morcillo, está MARKAB (a silla). Ya longi, señalandu un dus extremus da constelación, está ENIF (a nari), a tres palmus, entre Coria y Casas de Don Gómez.

Encima de Pegasus, zigzageandu a u largu da zona que vai de Torre de Don Miguel a Pozuelo de Zarzón, entre tres palmus y mediu y cuatru palmus, vemus a constelación de LACERTA (u lagartu), cun a sua cabeza metía na Vía Láctea.

Vamus a relajal un poicu u cuellu, que levamus ya un ratu mirandu hacia u altu. A estrela principal de Aquarius (cap.13) é SADALMELIK (u afortunau du rey), a dois palmus y mediu sobre Coria. A sua izquerda podemus vel, con forma de “Y”, u ANFORA du Aguadol, constituía pur SADACHBIA (a afortuná dus lugaris ocultus), un poicu mais abaju que Sadalmelik, y hacia a izquerda de Coria; ZETA-AQR, enu centru da “Y”, casi a misma altura, pero sobre Rincón del Obispo; prácticamenti encima desta, pero a altura de Sadamelik, está PI-AQR; y nu final du rabillu da “Y”, ETA-AQR, a altura de Sadachbia y un poicu mais hacia Puebla de Argeme.

As aguas du Ánfora se derraman sobre Piscis Austrinus (cap.14), cuia estrela principal é FOMALHAUT (a boca du pez), a un poicu menus dun palmu sobre Rincón del Obispo.

En mutus dus nosus paseus pur us ceus hemus usau comu referencia de observación Santibañez u Altu. Hoixi, desde as estrelas, le mandamus un beixu.

Y hasta u mes que ven...

IV. Setiembri nu ceu da Serra