Poesía en Valverdi

26 de agosto de 2014, 11:02

Leu con inmensa alegría nesti dixital que se ha celebrau o pasau día 16 un Día da Poesía en Valverdi du Fresnu, una actividai organizá entri o Axuntamentu de Valverdi i a asociación Letras Cascabeleras, responsabli da difusión i edición de poesía en toa Extremadura.

Esta asociación, entri oitras mutas actividais líricas, edita a revista cultural Norbania i a colección de poesía "La Bolsa", que recentementi acaba de publicarli ao amigu valverdeiru Antoniu Corredera un volumi titulau "Carregu cheu de palavras xalimegas", folletu de nove páxinas que contén seti haikus, un poema i dúas introducións necesarias, unha á publicación i oitra explicativa do títulu do pequenu poemariu. Fantásticu. As miñas felicitacións a Letras Cascabeleras i a Antonio Corredera.

Dicía que o pasau día 16 en Valverdi se habían repartíu poemas i se habían recitau composicións líricas ficendu verdadeiramenti un primeiru día da poesía en Valverdi. Esperamus que o eventu teña continuidai en futuras edicións i Valverdi chegui a ser un verdadeiru epicentru da produción poética, i o dicemus sobre tó por un detalli: porque sería o iniciu da expansión do coñocimentu da literatura feita nas tres falas do val ó na súa futura forma unificá.

Pero como soi un inconformista, ei eití de menus algunha referencia á poesía que se leva ficendu en valverdeiru, lagarteiru ó mañegu nos últimus cuatru ó cincu decenius. Eití de menus algunha pequena homenaxi ó referencia a poetas locais (i universais) como o lagarteiru Severinu López Fernández ó o mañegu Domingo Frades Gaspar. ¿Se han líu poemas destas persoas? ¿Alguén tiña a man algún poema delis pa ler ? Queru pensar que gracias a que se han liu poemas en "xalimegu" de Corredera as falas dos tres lugaris han tíu certa ó relativa presencia nos actus, aínda que ná se nos ha informau a esti respectu. O mei comentariu vai no sentíu de que se o festival de poesía se celebraba en Valverdi, as falas do Val do Ellas poerían haber tíu mutu máis protagonismu, ia non digu tó, empezandu polo cartel anunciador, que debería haber seidu tamén ó solu en valverdeiru.

Soi sabedor de que nestis momentus hai persoas do lugar traballandu na edición da obra poética completa en mañegu de Domingo Frades Gaspar, uns 130 poemas compostus entri 1972 i 2004 polo académicu correspondenti da Real Academia Galega para os Tres Lugaris i publicaus en folletus comu "Versus de un verán" o en librus divulgativus comu "Callejeiru mañegu". Esperemus que, por exemplu, a asociación U Lagartu Verdi faia o mesmu coa poesía completa de Severniu López i que, oitru exemplu, alguén máis se ocupi de rebuscar entri os papeis de Isabel López Lajas por se hubesi tamén poesía en valverdeiru, ademais de teatru. I logu dar a coñocer esta produción, primeiru entri os viciñus i viciñas, nas escolas ia asociacións, musicandu algúns, etc., i despois fóra dos lugaris.

Sé que ao alcaldi de S. Martín alguén le fizu a proposta de gravar nalgunhas peiras versus ó estrofas poéticas de Domingo Frades i poñelas por tó S. Martín, nos solus, nas parés... Frades le fizu poemas a cá unha das callis do sei lugar, dois ó tres versiñus chegarían. I Frades tamén le cantó ás Ellas, lugal da súa muller, i a Valverdi. ¿A que esperan os alcaldis para seleccionar unha estrofa o un verso de Fradis, ficer gravala nunha pedra i adornar cá un seis lugaris con arti i cultura propias i universais?

Esperu que o anu que vén se faga un auténticu festival de poesía en Valverdi ondi as falas dos lugaris teñan unha presencia estelar. Me van a permitir algunha suxerencia: en lugaris transitaus i públicus ficer con cordas unhus tendedeirus, como os da roipa, pero en vé de roipa que haxa mutus folius (A3) con diversus poemas (o fragmentus de poemas) universais, no anversu o orixinal en italianu, en francés, en inglés, en alemán, en guaraní... i no reversu a tradución á fala do lugar. A xenti chegaría, descolgaría o poema que le gustasi i levaría un exemplar, un foliu. I tamén ao revés: poemas orixinais nalgunha das tres falas traducíus a algunha lingua universal polo anversu i o reversu. En vé de adornar con bandeirolas o bandeiriñas as callis, poderían estar adornás con poemas, poemas que a xenti poería ler i levar.

Esta idea a vi nunha praza en Venecia fai mutus anus. Había un festival de poesía en lingua véneta, a xenti paseaba por entri os tendedeirus, os poetas, por turnu, subían a unha fonti i recitaban, algunhus poetas presentis decoraban i firmaban exemplaris dos seis poemas i había muta xenti vinda de mutus lugaris que compraban librus, carteis, postais, gravaus, pinturas orixinais, etc., en postus instalaus nas marxis da praza. I a idea a importí para Galicia con gran éxitu, por isu ia teñu contactus con xenti que traduci poesía galega a máis de 40 idiomas distintus i que traduci tamén a mellor poesía dos seis idiomas pó galegu. Coa poica distancia existenti entri galegu i valegu, cuandu queiran os organizadoris desi festival de poesía tó istu sería posibli. I a asistencia de poetas portuguesis, extremeñus, salmantinus, galegus, asturianus, cataláns, etc., arroipandu i ensalzando as falas dos tres lugaris estaría garantizá.

Non solo os poetas soñan, tamén nós temus capacidai de soñar, de imaxinar que Valverdi pudesi ter un festival internacional de poesía pivotandu toa ela sobre as falas dos tres lugaris. Soñar non custa ná, i realizar esti soñu custa ben poicu, solu esforzu i voluntai. Como dicía o poeta galegu Ramón Cabanillas, chamau "O poeta da raza" i fillu dun extremeñu: "soñemos, alma, soñemos..."